Gdzie jest źródło samoakceptacji?

 

 

Samoakceptacja to postawa zaufania, wiary i szacunku dla samego siebie. Daje nam poczucie własnej wartości, a jej brak może uniemożliwić osiągnięcie celu, ba, nawet odebrać chęć znalezienia go – i w ten sposób wpływa niekorzystnie na każdą dziedzinę naszego życia. 

Osoby, które potrafią dostrzec i docenić swoje mocne strony, są bardziej odporne na niepowodzenia i krytykę, gdyż pracują nad ciągłym samodoskonaleniem, a jednocześnie rozumieją, że niepowodzenia są nieodłącznym elementem bytu. Weryfikują swoje postępowanie u zaufanych osób, potrafią przyjąć uwagi i zaakceptować swoje braki, nie tracąc przy tym akceptowania siebie.

 

Internet zawojował świat,  który określamy poprzez swoją aktywność: jestem online lub offline. Niezależnie od tego, czy jest on dotykalny czy ekranowy, jest „naszym” światem. Korzystanie z technologii zjednoczyło dwa światy – rzeczywisty i wirtualny – w jeden, który odbieramy w całości jako prawdziwy. Przykład? Kiedy gramy i wygrywamy, podskakujemy z ekscytacji, gdy dostajemy „lajka” wiemy, że jesteśmy zauważeni – dla kogoś ważni. Już nie szukamy akceptacji wśród najbliższych, a szukamy jej „wszędzie”, bo nagle znamy „każdego”. 

 

Od momentu, w którym zaczęliśmy częściej dotykać smartfon niż np. dłoń bliskiej nam osoby (współmałżonka, dziecka, rodziców, przyjaciół itd.), znaczna część z nas, a szczególnie młodzież, zaczęła wykorzystywać społecznościówki do budowania relacji, nawiązywania kontaktów ze światem, dzielenia się i zdobywania wiedzy oraz informacji – wszystko po to, by mieć „lepsze” życie społeczne i być akceptowanym na każdym kroku i we wszystkim (Boyd, 2007). Nie dotyczy to tylko przysłowiowego: „Cześć, jak się masz?”. Badacze zachowań społecznych (Mitchell, 2002) wskazują, że portale społecznościowe są wykorzystywane przez młodzież do nawiązywania relacji romantycznych, ale bez konieczności zaangażowania się czy wiązania – co nazywane jest „swobodnymi relacjami online”. Zaobserwowano zmianę zachowań oraz negatywne tego konsekwencje, zarówno dla osoby, jak i społeczności. Dzieje się tak, ponieważ serwisy te pomagają nam nawiązywać liczne kontakty, ale uruchamiają ciągły proces porównania się do innych, co powoduje napięcie związane z samooceną – wpływa na jej obniżenie i zwiększenie stresu psychicznego pojedynczych osób i społeczeństw (Chen i Lee, 2013). 

 

W ten sposób staliśmy się ofiarami niższej samooceny na własne życzenie. Wpadliśmy w porównywanie się do innych, w górę i w dół. Porównanie się „w górę” sprawia, że pojawia się zazdrość w stosunku do innych osób i ich stylu życia. Jednocześnie przestajemy dostrzegać swoje zalety i nie ufamy np. słowom uznania czy komplementom. W rezultacie samoocena ulega degradacji. 

 

Media społecznościowe obecne są w każdym wymiarze życia, w nich wszystko się dzieje i rozgrywa. Trudno jest trzymać młodych, zwłaszcza nastolatki czy studentów, z dala od „bycia widzianym”. Tu pojawia się niezastąpiona rola rodziców i nauczycieli jako przewodników, inspirujących do działań podnoszących samoocenę, samopoznanie, samorealizację i pewność siebie w aktywnościach poza ekranem. 

 

Badania pokazują, że samoakceptacja ma fundamentalne znaczenie dla ogólnego zdrowia psychicznego i dobrego samopoczucia, bo samoakceptacja, zarówno niska jak i wysoka, ma wpływ na życie codzienne, pracę, relacje i samopoczucie. Jej brak może wpływać na kontrolowanie emocji. Może to z kolei prowadzić do braku równowagi w wyniku podwyższonego niepokoju, a w konsekwencji stresu. Tworzy się zamknięte koło, gdyż koncentrujemy się na negatywnych aspektach siebie, a negatywne myśli tworzą negatywne emocje.

Natomiast wysoki poziom samoakceptacji wiąże się z większą liczbą pozytywnych emocji i lepszym samopoczuciem. Dzięki temu może poprawić się nastrój, co może być czynnikiem chroniącym i osłabić negatywne działanie stresu, a nawet depresji.

 

Samoakceptacja przynosi więcej pewności siebie. Pomaga zrozumieć, że dostrzegane negatywne cechy nie definiują nas jako osoby, ani nie stanowią o naszej wartości. Możemy dzięki niej pokonać zniekształcenia poznawcze, czyli błędy w myśleniu, np. zamiast „jestem nieudacznikiem, nic mi nie wychodzi” potrafimy zobaczyć, że „teraz mi nie udało się tego zrobić, ale w innych kwestiach albo zmieniając postępowanie osiągnę zamierzony cel”.

Kiedy jesteśmy pewni siebie, podejmiemy działania pomimo obaw. Wtedy samoakceptacja pomaga uświadomić sobie, że porażka jest okazją do nauki na drodze do sukcesu. Z kolei jej brak może powstrzymać realizację marzeń i planów.

Pewność siebie daje większą niezależność, co w przypadku młodych ma ogromne znaczenia, bo oznacza umiejętność podejmowania decyzji bez konieczności szukania aprobaty u innych. To stanowi czynnik, chroniący przed negatywnym wpływem na samoocenę mediów społecznościowych. Wysoki poziom samoakceptacji pozwala pokazać się bez martwienia o to „co inni powiedzą”. 

Kiedy pewności siebie brakuje, nieustanie próbujemy ukryć, cenzurować i kreować „prawdziwe ja”, co prowadzi do wyczerpania – ciągle jesteśmy „pod obserwacją” i presją „lików i serduszek”. Kiedy akceptujemy siebie, wzmacniamy poczucie własnej wartości pracując nad swoim rozwojem w każdym wymiarze – wszędzie i zawsze – niezależnie, czy na ulicy czy w ekranie – możemy być sobą.