Najcenniejszym zasobem, który posiadamy, jest czas. Możemy wykorzystywać go mniej lub bardziej produktywnie, jednak będzie upływał nieubłaganie. Rozwój cywilizacyjny i technologiczny sprawił, że nasz rytm życia staje się coraz bardziej niezależny od rytmu naturalnego. Wydawać by się mogło,że dzięki np. wynalezieniu żarówki zyskujemy więcej czasu, bo dłużej może być jasno. A tymczasem ludzie współcześnie coraz bardziej narzekają na brak czasu. W konsekwencji często zaniedbują swoje potrzeby, takie jak sen czy wysiłek fizyczny. Badania dowodzą, że ważną częścią życia ludzkiego jest także dbanie o relacje, a często ten aspekt też jest zaniedbywany. Na przykład niewchodzenie w poważny związek i niezakładnie rodziny bywa usprawiedliwiane brakiem czasu. Z brakiem czasu borykają się szczególnie młode matki, które nie tylko muszą zająć się własnymi potrzebami, ale także dziecka, które z początku jest bardzo absorbujące.
Dlaczego czas przelatuje nam między palcami?
Tempo życia przyspieszyło dzięki rozwojowi komunikacji. Ludzie mogą się przemieszczać bardzo szybko po całym globie, a dzięki sieci telefonicznej i połączeniu internetowemu mają też możliwość wymiany informacji bez konieczności podróżowania. To nie tylko otwiera zupełnie nowe możliwości, ale także zmusza do szybszego reagowania na napływające zewsząd wiadomości. Także liczba możliwości, które otworzyły się przed nami wraz z rozwojem cywilizacji powoduje, że proces planowania i podejmowania decyzji jest dłuższy. Na przykład wybór ścieżki zawodowej. Dawniej to, w jakiej rodzinie się urodziło, warunkowało to, w jakim zawodzie się będzie kształciło, gdyż wiedza
była przekazywana z pokolenia na pokolenie. W dzisiejszym połączonym siecią świecie możemy nauczyć się jakiegokolwiek zawodu i wykonywać go niemalże w dowolnym kraju. Dlatego też analiza i ocena tego, co chciałoby się robić w przyszłości, może być długa i przytłaczająca.
Brak czasu czy może mechanizmy obronne?
Brak czasu może być konsekwencją naszego działania, a nie wynikać z uwarunkowań zewnętrznych. Psychologowie twierdzą, że ciągły brak czasu jest funkcją naszego umysłu, mechanizmem obronnym, chroniącym przed doświadczaniem siebie, uniknięciem zewnętrznych trudności, lęku przed porażką. W relacjach natomiast nie chcemy doświadczać lęku przed oceną, przed bliskością i/lub odrzuceniem.
W praktyce objawia się to tak, że żyjemy w przekonaniu, że coś powinniśmy robić i to robimy, bo to daje nam poczucie kontroli. „Zarzucanie się” zadaniami, powodujące brak czasu, bywa racjonalizacją tego, dlaczego czasu może nam brakować. Konsekwencją jest poczucie braku celu i sensu oraz ogólnej satysfakcji z życia. Tracąc z oczu siebie, nie potrafiąc wygospodarować czasu dla siebie, jesteśmy bliscy utraty tego, na czym naprawdę nam zależy. Tracąc kontakt z sobą samym, tracimy z oczu innych ludzi, tracimy relacje. To też jest kwestią czasu.
Co zrobić, aby mieć czas na wszystko?
Doba ma 24 godziny, tydzień 7 dni i nikt nie lubi marnowania czasu. Każdy chciałby wykorzystać go jak najlepiej. Niestety, bardzo łatwo się zatracić i pozwolić, by przeleciał nam między palcami.
Aby dobrze wykorzystywać czas, należy:
1. Przeanalizować, na co poświęcam swój czas.
Najlepiej z jak największą dokładnością i szczerością zapisać sobie, na co poświęcam czas. Na przykład zapisywać swoje aktywności godzina po godzinie przez jeden typowy tydzień. Można sięzdziwić tym, co się odkryje, ale pierwszym krokiem do zmiany jest świadomość stanu faktycznego.
2. Wyznaczyć sobie priorytety:
Intensywny tryb życia nie zachęca do refleksji. Nie mamy wtedy okazji, aby się zatrzymać i przemyśleć swoje działanie. Jednak można w łatwy sposób określić swoje priorytety. Wyobraź sobie swój pogrzeb i z tej perspektywy wymień trzy najważniejsze dla Ciebie sprawy, które chciałbyś, aby były zadbane, gdy już odejdziesz. Następnie przeanalizuj, co musiałbyś zrobić, aby to osiągnąć.
Najlepiej, żeby działania były jak najbardziej sprecyzowane.
3. Postępować zgodnie z planem:
Po określeniu priorytetów i sposobu ich osiągnięcia należy starać się postępować w zgodzie z planem. Do perfekcji dochodzi się przez wytrwałość i konsekwencję działań. Oczywiście, należy pozwolić sobie na funkcjonowanie między planem a spontanicznością życia. Jednak życie w zgodzie ze sobą jest nie tylko korzystne dla osobistego samopoczucia i rozwoju, ale także dla otoczenia, gdyż jedynie szczęśliwy człowiek może dzielić się swoim szczęściem z innymi.
Ponadto istotną kwestią jest wypracowanie umiejętności życia chwilą teraźniejszą. Ludzie bardzo często zadręczają się wydarzeniami z przeszłości lub zamartwiają się na przyszłość. Tymczasem, aby w pełni wykorzystywać czas, który jest nam dany, musimy nauczyć się żyć chwilą. Weźmy więc sobie do serca słowa Jezusa, który pouczał uczniów: „Nie martwcie się o jutro, bo dzień jutrzejszy zatroszczy się o siebie. Każdy dzień ma dosyć swoich kłopotów” (Mt 6,34). Jesteśmy skłonni do kreowania scenariuszy, które w wielu przypadkach nie będą miały miejsca w przyszłości. Wiele czasu tracimy też na rekonstrukcję wydarzeń z przeszłości i wytykanie sobie błędów, których nie możemy już naprawić. To odbiera nam możliwość korzystania z chwili obecnej, która może być szczęśliwa – gdy tylko tak zadecydujemy.
